#15. Tái định nghĩa thành công và thành tựu

... cùng sự góp chữ từ một người bạn thân thiết của Self Lab!

Từ những ngày đầu lên ý tưởng cho bản tin Self Lab, Thiên Nhi và Trang Đinh cùng chia sẻ quan điểm: mỗi người có một ý niệm riêng về thành tựu, thành công, hạnh phúc, cân bằng,... Chúng ta lớn lên trong những môi trường khác nhau, tiếp xúc với những con người khác nhau, có những tầm nhìn khác nhau, lựa chọn những hướng đi khác nhau, định nghĩa về bản thân cũng khác nhau. Sự khác nhau ấy mang lại vẻ đẹp của sự đa dạng trong cuộc sống. 

Trong bản tin tuần này, Self Lab có một cuộc trò chuyện với chị Ngọc Norah VO – chuyên viên Insight đang làm việc ở IKEA, tác giả bản tin

Insights with Norah

, sáng lập cộng đồng Everyday Insight – để cùng chị chia sẻ định nghĩa về chủ đề: thành công và thành tựu.

Định nghĩa của bạn về thành công là gì? Với bạn, một cuộc sống như thế nào là thành công?

Ngọc Norah VO:

Với mình, thành công là một hành trình. Một cuộc sống thành công là một cuộc sống có ý nghĩa. Hiện tại, mình cho rằng mình đang có một cuộc sống tương đối thành công, bởi vì:

• mình vẫn đang làm việc mình thích mỗi ngày, công việc đó mang lại giá trị và ảnh hưởng tích cực cho người khác.

• mình có những người bạn, đối tác, mối quan hệ có thể tin tưởng, chia sẻ, cùng vibe, cùng tần số.

• mình đối xử tốt với bản thân, trân trọng những thành quả dù nhỏ dù lớn của mình.

Ngoài ra, mình nghĩ thành công và thất bại liên quan mật thiết đến nhau. Để đạt được thành công, thì mình cần biết mình muốn được thất bại ở đâu, ở khía cạnh nào. Hay nói cách khác, là chủ động chọn thứ mà mình có thể “be stupid about” — trở nên ngu ngơ ngờ nghệch — với nó.

Thiên Nhi:

Thành công với mình là làm được điều mình mong muốn, trong một trạng thái cân bằng và tràn đầy niềm vui. Niềm vui sống là điều rất quan trọng, vì vậy, một cuộc sống thành công trong hình dung của mình là khi được:

• hồn nhiên vui sống và lan toả niềm vui sống đó đến mọi người xung quanh.

• trải nghiệm nhiều cuộc đời, học hỏi những điều mới, lắng nghe đa dạng góc nhìn, trò chuyện với những người bạn thú vị.

• khám phá những tiềm năng của bản thân.

Với bạn, những bước tiến như thế nào được gọi là thành tựu? Quan điểm về thành công, thành tựu của bạn ở hiện tại có điểm gì khác với trước đây không? 

Ngọc Norah VO: 

Góc nhìn của mình về thành tựu là những cột mốc, những chặng nhỏ trên hành trình đi đến thành công, là cảm giác đạt được một điều gì đó. Thành tựu có thể đo lường được, mình nhìn thấy được kết quả hẳn hoi.

Quan điểm của mình về thành tựu khác nhiều so với ngày xưa. Trước đây, mình không nghĩ và cũng không quan tâm mình sẽ có thành tựu gì, mình sống khá “yolo”, cái gì tới thì tới. Mình quen với nếp nghĩ thông thường như “cứ làm thôi, 2 năm lên chức 1 lần” chẳng hạn.

Hiện tại, cụm từ thành tựu mở rộng về mặt ngữ nghĩa hơn. Mình thấy rằng có nhiều loại thành tựu khác nhau, không phân biệt là lớn hay nhỏ. Đơn cử, chuyện mình và em gái thành công đưa mẹ đi tập gym cũng là một thành tựu của chúng mình.

Thiên Nhi:

Khi nhắc đến thành tựu, có nhiều hình ảnh hiện lên trong tâm trí mình. Mình nhớ đến những sáng dậy sớm mà không cần báo thức. Mình cũng nhớ đến những giải thưởng “Thành tựu trọn đời” trong điện ảnh và truyền hình dành cho những người có cống hiến đặc biệt và lâu dài như Trương Nghệ Mưu, Lương Triều Vỹ.

Vì vậy, thành tựu theo định nghĩa của mình là sự tổng hoà của những thành quả có quy mô không giới hạn, bao gồm những nỗ lực nhỏ xinh và những cống hiến rất to rất khủng.

Mình tin rằng thành công hay thành tựu không dễ dàng có được chỉ sau một đêm, dù xét ở quy mô hay khía cạnh nào. Mình là một người bình thường và không hoàn hảo. Thành tựu của mình có thể là học thêm được một điều mới mỗi ngày. Nhưng mình rất nể và trân trọng những con người đang phấn đấu cho “thành tựu trọn đời” của riêng họ, không phải để nhận giải thưởng, mà đơn giản là để được cống hiến trọn vẹn với con đường mình theo đuổi.

Đó là góc nhìn về thành tựu của mình ở thời điểm hiện tại, cũng không có quá nhiều thay đổi so với ngày xưa. Chỉ khác là hồi còn nhỏ, mình có những mơ mộng quá sức, mình khắt khe và có nhiều kỳ vọng với bản thân. Còn hiện tại, mình vẫn mộng mơ nhưng mộng mơ trong tình yêu thương và sự thực tế.

Lần gần nhất bạn cảm thấy mình đạt được một thành tựu trong cuộc sống là khi nào? 

Ngọc Norah VO: 

Lần gần nhất mình cảm thấy “có thành tựu” là mới đây thôi — ngày 11/10, ngày công bố kết quả chuỗi hoạt động Soi Phim (7 ngày phân tích video cho người làm nội dung) trên cộng đồng Everyday Insight. Vì sao?

• Từ phía cộng đồng: trong quá trình đọc bài của mọi người, mình chứng kiến những thay đổi tích cực trong góc nhìn và cách mọi người phân tích. Đa phần các bạn chia sẻ rằng 7 ngày tuy ngắn nhưng “insightful” (sâu thật sâu). Trong đó, có một bạn cảm thấy tự hào về bản thân, khi bạn cam kết hoàn thành thử thách mỗi ngày, luôn nằm trong top 3 những người trả đề nhanh nhất. Mình cũng rất tự hào về bạn, về các thành viên.

• Từ phía mình: là người dẫn dắt cộng đồng, mình thấy hạnh phúc khi lan toả câu chuyện insight đến các bạn. Khi các bạn nhận ra cách nhặt nhạnh insight và thấy rằng insight không ở đâu xa, mà nằm trong những quan sát hết sức đời thường. Sự tự hào và chuyển mình của các bạn cũng là thành tựu của mình.

Thiên Nhi:

Giống với chị Ngọc, lần gần nhất mình cảm thấy ánh lên chút thành tựu là hôm qua — ngày 11/10, ngày mình dạy 10 tiết từ 7h50 đến 17h30 môn Giao tiếp liên văn hoá ở trường. Ban đầu, mình khá lo lắng vì nhỡ bài giảng và hoạt động không thú vị, thì sinh viên có thể “gục ngã” giữa chừng (học hơn 4 tiếng mệt lắm nha!).

Nhưng lớp học diễn ra rất sôi nổi. Trước hết, mình ghi nhận và cảm ơn bản thân vì đã chuẩn bị, đã cam kết, đã nạp đủ năng lượng để dạy hơn 8 tiếng liền. Mình ghi nhận nỗ lực và sự tham gia tích cực, cởi mở, xôm tụ của sinh viên hai lớp.

Những ngày đầu, không phải bạn nào cũng chia sẻ quan điểm, suy nghĩ và cảm nhận. Nhưng đến hôm qua, mình nghe được tiếng nói của tất cả mọi người. Nội dung bài học xoay quanh chủ đề khuôn mẫu — định kiến — góc nhìn đa chiều. Tưởng chừng mang tính chia rẽ, nhưng lại là chất xúc tác để kéo gần khoảng cách, đặt xuống những rào chắn để tiến đến giai đoạn kết nối sâu sắc hơn.

Bạn sẽ mang theo những gì để tiếp tục gom góp thành công, thành tựu trong tương lai?

Ngọc Norah VO:

• Sự tự nhận thức.

• Lòng dũng cảm.

• Đồng cảm với chính mình (self-empathy);

• Buông bỏ kỳ vọng và quản lý bản thân.

Mình làm việc với insight, nên bản thân có sự tự nhận thức khá tốt. Mình hiểu được tại sao mình làm được hay đạt được một điều gì đó. Nhưng nhận thức thôi không đủ, mình phải có sự dũng cảm để hành động, không chìm đắm trong những rối ren của suy nghĩ; để chấp nhận sự thất bại, vì mình có thể thất bại bất cứ lúc nào.

Quan trọng hơn hết, mình cũng đang học cách buông bớt những kỳ vọng quá tầm với, và quản lý bản thân mình tốt hơn. Trong quá trình đó, thì trau dồi lòng trắc ẩn và đồng cảm với chính mình là điều cần thiết để mình bao dung và đối xử với bản thân tốt hơn.

Thiên Nhi:

• Hồn nhiên vui sống: đương nhiên rồi, đó là tiền đề của các quyết định.

• Sức sáng tạo: sáng tạo trong tư duy và phương pháp, sáng tạo trong đời sống để yêu thương và biểu đạt bản thân tốt hơn.

• Tập trung và cam kết: đây là bài học trọng điểm của năm 2023. Tính đến thời điểm này, mình cho rằng mình đang làm tốt. Khi có sự tập trung, mình từ chối những điều không (còn) phù hợp, có nhiều thời gian và năng lượng để làm những điều thực sự “đúng” với mình.

• Dịu dàng với bản thân và những người xung quanh: không còn khắt khe và chỉ trích bản thân nữa, nhưng mình vẫn còn dễ cáu lắm, mình muốn mình nhẹ nhàng và dịu dàng hơn.

—

Mong rằng bài viết này có thể gợi mở thêm cho bạn góc nhìn về thành công - thành tựu. Trong tương lai rất gần, Self Lab và Everyday Insight sẽ có sự kết hợp trong workshop “Insight in me” dành cho học viên lớp Một Chương Mới, cũng như cùng xuất hiện trong một hoạt động thú vị để lan toả niềm vui sống đến mọi người. Thông tin sẽ sớm được bật mí ;)