#37. Hy vọng có phải lúc nào cũng tốt?
và 3 câu hỏi giúp bạn cân bằng hy vọng và thực tế khi phải ra quyết định
Xin chào bạn.
Mình muốn bắt đầu bản tin này bằng việc kể cho các bạn nghe một vài câu chuyện liên quan đến niềm hy vọng.
Câu chuyện thứ nhất là về chị G - một người bạn lớn tuổi của mình. Chị dành hơn 25 năm làm việc cho cơ quan nhà nước. Chị không yêu thích môi trường đó, không muốn hoà nhập với những “luật bất thành văn” tại đó, nhưng bên trong vẫn ấp ủ niềm hy vọng rằng có thể một ngày mọi chuyện sẽ tốt lên, sẽ có một sự thay đổi tích cực và chị sẽ tận hưởng công việc mình làm. Đến năm 46 tuổi, chị mới can đảm quyết định từ bỏ cơ quan nhà nước, bước vào hành trình làm việc tự do. Chị vẫn luôn hối tiếc mãi vì đã dành quá nhiều thời gian ở một môi trường không phù hợp.
Câu chuyện thứ hai là về chính mình trong một mối quan hệ trong quá khứ. Từ rất sớm, mình quan sát thấy người bạn của mình thiếu sự chân thật trong lời nói và hành động. Nhưng, mình vẫn hy vọng rằng theo thời gian, cùng với sự đồng hành của mình, bạn ấy sẽ thay đổi. Điều gì đến cũng sẽ đến, hy vọng chuyển thành thất vọng và mình bị tổn thương vì một chuyện mình đã nhìn thấy trước dấu hiệu ngay từ đầu.
Trong hai câu chuyện này, niềm hy vọng đều xuất hiện, nhưng không mang lại những kết quả tích cực cho cả hai. Vậy, liệu việc giữ niềm hy vọng có phải luôn tốt như ta vẫn tưởng?
Hy vọng và sợ hãi thường đi song hành
Hy vọng vẫn thường được coi là một cảm xúc tích cực, là thứ truyền cảm hứng để bạn đi tiến về phía trước. Nhưng đó liệu đã phải là tất cả?
Hy vọng và sợ hãi thường đi kèm với nhau. Khi ta hy vọng đạt được điều gì đó, chúng ta cũng sợ hãi rằng bản thân sẽ thất bại. “Hy vọng” và “sợ hãi” như hai mặt của một đồng xu.
Khi mình hy vọng người bạn của mình sẽ thay đổi, mình cũng có nỗi sợ rằng nếu bạn ấy không thay đổi, mối quan hệ của chúng mình sẽ chấm dứt. Nỗi sợ về sự chia ly khiến mình từ chối đối diện với sự thật, và giữ một niềm hy vọng mù quáng về một sự thay đổi nào đó mà tự mình tưởng tượng ra.
Rất nhiều người bạn của mình nhận ra rằng bản thân không còn phù hợp với công việc hiện tại và muốn chuyển việc từ lâu. Nhưng niềm hy vọng mong manh rằng có thể công ty sẽ thay đổi, sếp sẽ thay đổi, khách hàng sẽ thay đổi và mọi thứ lại tốt đẹp như lúc đầu, khiến các bạn không thể đưa ra quyết định hoặc trì hoãn rất lâu. Ẩn sau niềm hy vọng đó có thể là nỗi sợ phải thay đổi môi trường, nỗi sợ phải bắt đầu lại từ đầu, nỗi sợ thất bại.
Trong những trường hợp này, chúng ta dùng niềm hy vọng để che lấp một nỗi sợ mà ta né tránh hoặc chưa sẵn sàng để đối diện. Niềm hy vọng dạng này khiến ta mắc kẹt, dậm chân tại chỗ, lãng phí thời gian quý báu.
Vượt lên trên hy vọng và sợ hãi
Vượt lên trên những đám mây của hy vọng và sợ hãi, chúng ta tự do để khám phá sự sáng tỏ, khám phá sự thật đang hiện diện trong hiện tại, cho dù sự thật đó không phải bao giờ cũng dễ chịu.
Khi ta vượt lên trên cả hy vọng và sợ hãi, ta bắt đầu có sự sáng tỏ về hiện tại, có sự bình tĩnh để nhìn vào sự thật.
Chẳng hạn, trong trường hợp bạn có ý định chuyển việc nhưng không chắc chắn, bạn có thể đơn thuần phân tích ưu/nhược điểm của công việc hiện tại, tiềm năng mà bạn quan sát được ngay tại thực tế, và xác định một kế hoạch hành động phù hợp cho bản thân mình.
Nếu như công việc đó có những dấu hiệu cụ thể rằng sẽ tốt lên (ví dụ như bạn sắp có sếp mới, có dự án thú vị chuẩn bị chạy,…), niềm hy vọng của bạn là có căn cứ. Bạn có thể dành thêm 3-6 tháng để học hỏi, trải nghiệm và quan sát mọi chuyện sẽ phát triển theo hướng nào.
Nếu như công việc đó hoàn toàn không có dấu hiệu sẽ tốt lên, đã đến lúc bạn ra quyết định để không lãng phí thời gian của bản thân.
Sự sáng tỏ về nhận thức sẽ đưa đến hành động hợp lý - hành động tốt nhất mà bạn có thể làm ở thời điểm hiện tại, mà không lo lắng về quá khứ hay tương lai.
Đọc thêm: #36. Nhìn rõ sự thật khi đối thoại với chính mình cùng mô hình FIRE
3 câu hỏi để cân bằng hy vọng và thực tế
Việc vượt lên trên hy vọng và sợ hãi để nhìn vào sự thật cần nhiều can đảm, kỷ luật và sự vững vàng ở bên trong. Sẽ dễ dàng hơn nhiều nếu như bạn có thói quen tự chiêm nghiệm, có người đồng hành cùng bạn trong quá trình cân nhắc và ra quyết định, có một không gian an toàn để bạn can đảm nhìn rõ những cảm xúc bên trong mình và không bị chúng chi phối. Self Lab đang ấp ủ một chương trình chứa đựng tất cả những điều này, để cùng bạn khám phá và đi qua những trăn trở trong quá trình chuyển đổi sự nghiệp.
Trong bản tin này, mình muốn gửi đến bạn 3 câu hỏi để giúp bạn cân bằng giữa niềm hy vọng và thực tế đang diễn ra:
Niềm hy vọng của bạn đang dựa trên những bằng chứng/sự thật (fact) nào?
Trong hiện tại, hành động phù hợp và quan trọng mà bạn có thể làm là gì?
Nếu chấp nhận những gì đang xảy ra ngay bây giờ mà không nhớ lại quá khứ hoặc lo lắng về tương lai, hành động nào là đúng (dù nó có thể khó khăn)?
Các câu hỏi đều hướng bạn về hiện tại và thúc đẩy hành động.
Hy vọng là một điều đẹp đẽ, nó mang lại cho bạn những cảm giác dễ chịu. Nhưng chỉ hy vọng thôi thì không giúp bạn tiến về phía trước. Việc nhìn nhận hiện tại một cách khách quan và đưa ra những hành động phù hợp là cần thiết để bạn ra quyết định.
Mỗi chúng ta hẳn đều ấp ủ những kế hoạch, những mục tiêu, những ước mơ lớn nhỏ của riêng mình. Chúng ta hy vọng vào một tương lai tốt đẹp hơn cho chính bản thân, cho gia đình, cho những người xung quanh. Đó là những điều đẹp đẽ và thật đáng trân trọng.
Mong rằng chúng ta vừa có niềm hy vọng, vừa đủ bình tĩnh để nhìn nhận khách quan hiện tại và có hành động phù hợp vào đúng lúc; vừa giữ cái nhìn tích cực vào tương lai, vừa đủ linh hoạt và vững vàng để chấp nhận bất cứ điều gì có thể xảy ra ngay lúc này.
Và rồi, hình hài của tương lai sẽ dần được hé lộ theo bước đi của thời gian, và theo từng bước hành động của chính chúng ta vào lúc này, vào ngày hôm nay!
Chúc bạn một ngày thứ Năm nhẹ nhàng và thật vui!